Bildiri Konuşma Türleri Nelerdir? Bir İzmirli’nin Gözünden
Herkesin bildiği ama kimsenin tam olarak kavrayamadığı o karmaşık dünyada bir de bildiri konuşmaları var. Gerçekten, ne kadar ciddi olabilir ki bir bildiri konuşması? Ama ne yalan söyleyeyim, bazen o kadar ciddi olabiliyorlar ki, İzmir’deki sabah çayı kadar sıcak ve ferahlatıcı olabiliyorlar. Bildiri konuşma türleri nedir, aslında neyi ifade eder? Bu sorulara, her zaman espriyle yaklaşan bir adam olarak cevap vermeye çalışacağım. Tabii, biraz kafamda da düşünüp durarak…
Bildiri Konuşması: “En Ciddi An”
Düşünsenize, bir grup insan bir araya geliyor. Bir kişi kalkıp elinde kağıt, diğerleri onu dinliyor. Evet, tam olarak bildiri konuşması dediğimiz şey bu. Ama tabii, herkesin bildiri sunarken kendince bir tarzı var. Hani deriz ya, “Herkesin yemek yapma tarzı farklıdır, tıpkı öyle bir şey.” Hadi gelin, bu konuşma türlerinin neler olduğuna bakalım.
Resmi Bildiri Konuşmaları: Biraz Elit, Biraz Ciddi
Evet, resmiyeti sevenler, bu kategoriye hoş geldiniz. Bunu düşünürken aklıma İzmir’in en sakin köylerinden birinde geçen, annemin yapacağı öğle yemeği gelmişti. Anlamıştım; yemek çok iyi olsa da, insanların tabakları önünde kıpkırmızı olup sessizce çatal bıçaklarını kullanmaları gerekiyordu. Resmi bildiri konuşmalarında da durum biraz böyle. Herkes ciddi, herkes saygılı, ama kimse tam olarak ne dediğini bilmiyor. Birinin kalkıp konuşma yapacağına, daha çok “Resmi bildiri sunumu yapılacaktır” diye başlayan metinler” var. Şöyle olur:
“Değerli Katılımcılar, Hepinizin katılımı için teşekkür ederim. Bugün, ciddi bir konuda düşüncelerimizi paylaşacağız.”
Evet, bu cümleleri duyduğumda birinin gerçekten ciddi bir şey söyleyeceğini düşünüyorum ama genelde konu “yeni posta kutusunun kurulumu” oluyor, o kadar.
Diyalog:
Ben: “Dostum, bu kadar ciddi konuşmaya ne gerek var ki? Gerçekten mi, bu işin formalitesi bu kadar abartılmalı mı?”
Arkadaşım: “Yok ya, ben de anlamadım. Ama işte, öyle dediler. Biz de ciddi görünmeliyiz.”
Ben: “Evet, kesinlikle. Ama belki de ‘Oyun oynayalım, arkadaşlar!’ demek daha samimi olurdu.”
Akademik Bildiri Konuşmaları: Biraz Daha Bilgili, Biraz Daha Kafa Karıştırıcı
Yine de, bir akademik bildiri konuşması dediğimizde işler biraz daha sıkılaşır. Hani deriz ya “Çok okudum, o yüzden daha mantıklı konuşuyorum!” İşte o iş. Ama fark ettiyseniz, bunlar genelde bilimsel terimlerle, daha doğrusu bilimsel bir dil ile söylenir.
“Saygıdeğer Katılımcılar, yapısal dönüşümün ekonomik etkileri üzerine yapmış olduğumuz araştırma neticesinde elde ettiğimiz bulguları paylaşmak isterim…”
Benim aklımda bu cümleyi duyduğumda tek bir şey canlanıyor: “Kafamda bir sürü terim ve bir o kadar belirsizlik!” O kadar çok akademik terim var ki, konuya dair en ufak bir fikir edinmek için bir kitap yazmanız gerekebilir.
Diyalog:
Ben: “O kadar çok terim var ki, sanki ikinci bir üniversiteye kaydoldum!”
Arkadaşım: “Bence de. Benim anlamadığım, ‘pazar’ dediği zaman neden hiç kumsala gitmiyoruz?”
Ben: “İzmir’de zaten her pazar kumsaldasın, seni niye oraya götüreyim?”
Arkadaşım: “Evet, ama o ‘pazar’ başka bir pazar, sanırım…”
Tartışmalı Bildiri Konuşmaları: Kafa Karıştırıcı, Biraz Gerilimli, Ama Eğlenceli
Şimdi de biraz gerilime yol açalım, ne dersiniz? Tartışmalı bildiri konuşmaları dediğimizde olaylar farklı bir hâl alır. Bir nevi “Benim doğru bildiğim var, senin de doğru bildiğin var, hadi gel bakalım!” modunda başlar. Konu ne olursa olsun, ikiliklerin olduğu bir ortamda bulunmak… Gözler fal taşı gibi açılır. Herkes bir şeyler söylüyordur, ama sesin yükseldiği o anları duyduğumda ben içimden şu soruyu sorarım:
“Kimin doğru olduğu ne kadar önemli? Hani biraz eğlence, biraz şaka olsa?”
Diyalog:
Ben: “Bunu kabul edemem! Bu yeni raporun kesinlikle yanlış!”
Arkadaşım: “Gerçekten mi? Ama en son duyduğumda, o raporu benden önce okumuştun!”
Ben: “Evet ama işte… bir şeylerin değişmesi gerek! Yoksa herkes doğruyu söyleyecekse, tartışmanın bir anlamı kalmaz, değil mi?”
Arkadaşım: “Belki de! Ama ya gerçek hiç ortada yoksa?”
Ben: “O zaman raporu tekrar yazmalıyız!”
Sonuç: Bildiri Konuşmalarında Da Espri Var!
Bildiri konuşma türleri nedir sorusunun cevabı, her geçen gün farklılaşıyor. İzmir’de bir çay içmenin yanı sıra, bazen ciddi bir akademik bildiriyi, bazen de samimi bir arkadaş sohbetini aynı ciddiyetle dinlemek zorunda kalabiliyoruz. Ama işin eğlenceli tarafı, her bir konuşma türü de kendi içinde bir tür komedi barındırıyor. Ciddi olmaya çalışırken gülmemek elde değil. Yani, belki de bildiri konuşma türleri hakkında düşündüğümde ilk aklıma gelen şey şu: Her ne kadar ciddi bir ortamda olsak da, biraz espri her zaman iyidir.